Page 35 - การค้าชายแดนไทย-ลาว ภายใต้ร่มเงาของเงินบาท
P. 35
จตุรงค์ บุนนาค
รายงานการศึกษาและการส ารวจการค้าชายแดนไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน รวม 5
ประเทศ ซึ่งจัดท าโดยธนาคารแห่งประเทศไทยในปี พ.ศ. 2544 ได้ก าหนดรูปแบบ
การค้าไทย-ลาว ไว้ 2 ประเภท คือ การค้าปกติ หมายถึง การน าเข้า-ส่งออกของลาวที่
จะต้องกระท าผ่านบริษัทที่ได้รับอนุญาตจากรัฐบาลลาว และการค้าชายแดน (Cross
Border Trade) เป็นการค้าระหว่างผู้ส่งออกและผู้น าเข้าที่อยู่บริเวณชายแดน
(ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2548) โดยไม่กล่าวถึงการค้านอกระบบซึ่งต่างจากงานวิจัย
ของผู้อื่น ทั้งนี้การค้าในระบบจะกระท ากันโดยผ่านบุคคลและนิติบุคคลที่ได้รับ
อนุญาตจากกระทรวงอุตสาหกรรมและการค้าลาวเป็นผู้ด าเนินการน าสินค้าเข้าลาว
และส่งออกสินค้าไปยังไทย ดังนั้นผู้ประกอบการรายย่อยที่ไม่ได้รับอนุญาตก็จะต้อง
ด าเนินการโดยผ่านบุคคลหรือนิติบุคคลที่ได้รับอนุญาต โดยเสียค่าธรรมเนียมร้อยละ
1-3 ขึ้นอยู่กับประเภทสินค้า ส่วนการค้านอกระบบนั้นจะกระท ากันโดยพ่อค้า
ชายแดนซึ่งจะมารับใบสั่งซื้อจากผู้ประกอบการในลาว แล้วด าเนินการจัดหาสินค้า
และจัดส่งให้กับผู้ประกอบการถึงสถานประกอบการ (ธนาคารแห่งประเทศไทย,
2548) ซึ่งรูปแบบดังกล่าวนี้ พ่อค้าชายแดนจะใช้การขนส่งแบบกองทัพมด (ชลิศา
รัตรสาร และคณะ, 2549) โดยจะมีต้นทุนสินค้าที่ถูกกว่าการค้าในระบบ เนื่องจาก
สินค้ามีการลักลอบขนส่งจึงไม่ผ่านระบบภาษีที่ด่านศุลกากรหรืออาจจะผ่านด่าน
ศุลกากรแต่ใช้วิธีการเหมาจ่าย ซึ่งการค้าชายแดนประเภทนี้จะไม่ถูกบันทึก ปัญหา
การค้านอกระบบนี้ยังคงเป็นปัญหาส าคัญของการค้าชายแดนไทย-ลาว ทั้งนี้เพราะ
หน่วยงานราชการที่รับผิดชอบ ซึ่งประกอบไปด้วย ด่านศุลกากร ด่านตรวจคนเข้า
เมือง ต ารวจ และส่วนปกครองอ าเภอ มีก าลังเจ้าหน้าที่ไม่เพียงพอต่อการปฏิบัติงาน
ตลอด 24 ชั่วโมงตลอดแนวชายแดน ซึ่งการลักลอบขนส่งสินค้ามักจะกระท ากันใน
พื้นที่เชื่อมต่อระหว่างเขตความรับผิดชอบในเวลากลางคืน เช่นบริเวณสามเหลี่ยม
การค้าชายแดนไทย-ลาว ภายใต้ร่มเงาของเงินบาท 24
